Qalli kemm-il darba, b’dik il-ħarsa tikka mistħija, imma
aktar imqarqċa, li l-ewwel darba jew darbtejn li rani fuq it-television
nitkellem fuq l-alkoħol tgħidx kemm offendieni bil-qalb. Kliemi fuq l-alkoħoliżmu
kien iżarżar f’widnejh u biex ipattihieli talli ażżardajt ninsultalu d-drawwa
li jixrob sakemm jieħdu sew – jekk ma jiskirx – kien jibgħatni nieħdu bl-ikbar
devozzjoni, fost baraxx ta’ insulti oħra li nagħmel sew jekk ma niktibhomx.
Naturalment kien ikun imlaħlaħ u allura ilsienu kien jitilqu aktar mis-soltu...
Dak iż-żmien kien fuq tiegħu, ibigħ is-saħħa u “kiesaħ
daqsi ma kienx hawn’’ għadu jħobb jgħid. Għalkemm flixkun whisky f’erba’, ħames
sigħat ġieli niżżlu – u tliet kwarti ta’ flixkun kienet ħaġa ta’ kull għaxija preċett
– l-għada kien iqum għax-xogħol qisu mhux hu. Kien jaħdem f’birrerija imma, ħlief
għal żmien qasir f’żgħożitu, qatt ma xorob birra u qatt ma xorob qabel ma kien
jasal id-dar wara x-xogħol. Għax ma kienx jixrob filgħodu – u għax ix-xorb dam
ma beda jkiddlu saħħtu – seta’ jkompli jgħaddi ż-żmien bih innifsu u jagħmel tabirruħu li kontroll kellu.
Kien beda jixrob ta’ xi 15-il sena biex irabbi l-kuraġġ u jitla’ fuq il-palk
ikanta. Il-kuraġġ kien jiġi u t-togħma u s-sensazzjoni li kien jagħtih ix-xorb –
ta’ ħelsien mill-ansjetà u ta’ fiduċja artifiċjali fih innifsu – għoġbuh u
beda jixrob aktar ta’ spiss. Żid mal-kawlata t-tendenza lejn id-dipendenza li
n-natura tkun tatek b’wirt u tinsiex tħawwar bl-idea, bħal ma għandhom ħafna,
li x-xorb bil-goff huwa sinjal ta’ rġulija, ta’ kemm int ‘bully’. Għandek
ir-riċetta perfetta tal-alkoħoliżmu. Rari tfalli...
Jekk hu kien jiġi jaqa’ u jqum mill-konsegwenzi tax-xorb – għax ma kienx jarahom
– mhux l-istess il-familja tiegħu. Martu bejn għax kienet tinkwieta għalih u
bejn għax kienet iddejqet bl-imġiba tiegħu kienet tiġġieled miegħu fuq l-alkoħol. Imbagħad,
bdiet tfittex l-għajnuna tal-aġenziji speċjalizzati. Imma kollu ta’ xejn – jew għall-inqas,
hekk deher għall-bidu.
Jekk hemm espressjoni li fir-rakkonti personali ta’ l-alkoħoliċi
tissemma spiss hija ''missejt il-qiegħ'', il-famuża ''rock bottom'' – meta tkun
inżilt ‘l isfel tant li ma tistax tinżel aktar għax taħtek m’hemm xejn ħlief
blat samm. Titlissen tant spiss għax hija parti mill-esperjenza ta’ kważi kull
alkoħoliku li qatt kien hawn. Tfisser li tant hi kbira r-rabta max-xorb li tgħaddi
mill-esperjenzi l-aktar koroh għal darba, darbtejn, tlieta u xorta waħda tibqa’
ddur mal-mogħdijiet imserrpa ta’ moħħok tħuf u tissajja sakemm issib imqar skuża
waħda biex tkompli tixrob. Il-qiegħ issibu meta imbagħad tant titkisser li ma tkunx
tista’ tigdeb aktar lilek innifsek. Żmien iebes ħafna – imma opportunità
tad-deheb.
Meta jitkellem fuq il-ħajja tax-xorb tiegħu, Emanuel Spiteri ta’
sikwit isostni li kien biss meta assolutament ma setax ikompli jixrob għax
ix-xorb kien "ħadli kollox’’ li rrealizza li kellu bżonn jagħmel xi ħaġa. U
meta tagħfsu biex ifiehmek sewwasew x’irid ifisser, jgħidlek, b’sinċerità hekk sfiqa
li tħallik mistagħġeb, li filli kien iħossu li ma jista’ għalih xejn u ħadd u
filli saħħtu spiċċat għal kollox. Mar għand it-tabiba biex tagħmillu ċertifikat
għax-xogħol u din qaltlu li ma kienet se tagħmillu xejn għax tliet ġimgħat
ħajja kien għad fadallu jekk se jkompli jixrob.
“U kien baqagħli tmien liri biss’’ ikompli. Daħal f’qoxortu, jew aħjar, kontra
qalbu ċ-ċirkostanzi kebbewh fiha u geżwruh sew. Did-darba kien hu li talab
għall-għajnuna.
Ta’ kważi ħamsa u ħamsin sena s-sedqa daħħlitu Dar l-Impenn għad-diżintossikazzjoni u
wara aċċetta li jidħol Dar iż-Żerniq għal programm ta’ sena. Kien sar magħlub
qisu għuda, imma fi ftit ġimgħat ġie f’tiegħu. Il-programm iffurmah għax ġagħlu
jmur kontra tiegħu nnifsu u jrażżan ix-xewqat tiegħu. Ma kienx faċli għalih u
iktar minn darba kien se jaqbad il-bieb u jitlaq meta deherlu li r-regolamenti
kienu bla raġuni. Imma kellu melħ biżżejjed f’moħħu biex jintebaħ li jekk ma
jibqax fil-programm kien jerġa’ jibqa jixrob u jistieden il-gwaj. Allura għeleb
it-tentazzjoni u baqa’ sal-aħħar.
Kien waqt il-programm li minn taħt il-qoxra beda jfeġġ il-veru Emanuel - dak li
x-xorb kien satar u kważi keffen. Rajna bniedem li beda jsir kapaċi li jifli għemilu
u jgħarblu, jammetti ħtijietu l-iżbalji tiegħu u jagħmel l-almu tiegħu biex
jinbidel. Anke meta spiċċa l-programm baqa’ jieħu l-affarijiet bis-serjetà,
anzi naħseb li iktar ma għadda ż-żmien aktar daħal fil-fond tar-rabta bejn l-alkoħol
u l-imġiba tiegħu u beda jintebaħ li min tassew irid jibqa’ jtejjeb ħajtu irid
imur lil hinn milli biss ma jmissx ix-xorb (għalkemm mingħajr dak il-pass ma
jsir xejn) imma jrid jistinka biex isib dak li hu tassew importanti fil-ħajja.
Huwa fuq dan il-livell spiritwali li l-aktar li nbidel Emanuel. Is-sobriety tiegħu
kienet l-iskop li ried jilħaq meta sab ruħu kważi mitħun mix-xorb. Meta laħaq
dak l-istat dawru f’biċċa għodda biex jasal f’livelli ogħla ta’ eżistenza. U
biex iċ-ċirku jingħalaq, għax jgħix f’dawk il-livelli, mhux faċli ħafna (għalkemm
qatt ma nistgħu ngħidu impossibbli) li jerġa’ lura għall-ħajja ta’ qabel.
Emanuel huwa minn dawk l-individwi li għandhom dak li tista’ ssejjaħlu
d-don tal-preżenza: ikunu fejn ikunu tinnutahom, iħallu l-marka u l-attenzjoni ddur
magħhom. Ilsienu jaqilgħu u proprju għax jinqala’ biex jikkomunika ma’ udjenza,
mar kemm-il darba fuq it-television u qal l-istorja tiegħu. Jien u hu mhux l-ewwel darba li morna fuq xi programm tat-television u l-preżentaturi lili (is-suppost espert) kważi
insewni tant issaħħru bil-mod kif jikkomunika Emanuel. U għamlu sew: daqskemm jista’
jwassal il-messaġġ alkoħoliku wieqaf li ħadem fuqu nnifsu, ma jista’ jwasslu
l-ebda ''espert’’.
Illum infakkru l-għoxrin sena sewwa minn meta Emanuel waqaf jixrob u beda l-mixja li
wasslitu fejn hu llum. Ma kinitx triq faċli: daq mill-ħelu imma anke mill-morr
li tagħti l-ħajja. Imma llum, b’riħet
dik it-tisbita li wasslitu biex imiss il-qiegħ, wasal fejn qatt ma ħolom li
seta’ jasal f’dak li hu progress spiritwali u rispett li jgawdi minn kull min
jafu.
Nota: Żidt l-isem u l-kunjom ta' Emanuel Spiteri wara li hu talabni nagħmel hekk.
